Geachte raad,
De kern; waar draait het om bij onze gemeente? Wat is onze focus? Nu meer dan ooit is dit een belangrijke vraag. We willen immers een zelfstandige gemeente blijven. Waar we vorig jaar al zijn gestart met de begroting “tot de kern komen”, hebben we nu een ZBB traject achter de rug en we zijn gestart met de oriëntatie op onze toekomst. Tel daarbij op de steeds groter wordende financiële tekorten en we hebben het recept voor een gemeente die zich scherp moet bezinnen op de toekomst en de keuzes die daarbij horen. Voor u ligt een reële begroting waarin scherpe keuzes zijn gemaakt door u als collectief binnen het ZBB traject. Samen met de resultaten uit de toekomst oriëntatie menen we een basis te bieden voor een debat over wat onze kern moet zijn.
Doel
In de begroting bieden we de raad de informatie die nodig is om heldere strategische kaders te bepalen voor de toekomst. De begroting biedt een inleiding met een totaaloverzicht, een financieel meerjarenperspectief en een uitwerking van de strategische doelen met de bijbehorende prestaties.
Binnen het ZBB traject en de bijbehorende documenten die u heeft ontvangen, is te zien wat ons toetsingskader is voor de toekomst en welke keuzes we daarin kunnen maken met de bijbehorende effecten. Het mag duidelijk zijn dat de rol van de gemeenten onverminderd groot is in het behalen van Europese, landelijke, regionale en lokale doelen. Veelal complexe en grote maatschappelijke opgaven waarvan ons de afgelopen jaren steeds duidelijker is geworden wat dit voor impact heeft op onze financiën, de manier waarop we werken, het debat voeren en de inrichting van onze organisatie. Met het ZBB traject en de begroting geven we richting aan onze veranderende rol.
Bestuurlijke hoofdlijnen
Waar we een aantal jaren geleden zijn begonnen met het opgavengericht werken, zetten we dit de komende jaren door. Onze toekomst oriëntatie geeft ons daarin meer verdieping en handvatten voor een meer inhoudelijk debat en vormt daarmee een integraal toetsingskader. De keuzes die we maken moeten in lijn liggen met het profiel waar we voor kiezen en het grotere plaatje dat we voor ogen hebben. Het toekomstprofiel van de gemeente Buren zet in op groei en bescheiden bruis met het behoud van het Burense cultuurhistorisch landschap.
Dit, in combinatie met de financiële situatie, vraagt van ons dat we prioriteiten stellen. Op welke opgaven zetten we in met welk ambitieniveau, gegeven het toetsingskader en de gegeven middelen en mogelijkheden van de organisatie? Want alleen zo kunnen we publieke waarde creëren. Zoals in het rapport van Berenschot al uitgelegd, ontstaat publieke waarde wanneer onze opgaven helder zijn, de organisatie in staat is om deze opgaven uit te voeren en wanneer er draagvlak is voor wat er wordt gedaan en hoe dit gebeurt.
Samenwerking in de kernen en in de regio is noodzakelijk en kan onze slagkracht verhogen. Daarbij is het zoeken naar een evenwicht tussen lokale en regionale belangen en het zijn van een betrouwbare samenwerkingspartner. (Regionale) samenwerking is zowel brengen als halen en onze verantwoordelijkheid nemen voor onze regio en de taken waar we voor aan de lat staan. Ook hierin gaan we werken vanuit het toekomstprofiel dat we hebben voor onze gemeente. Opereren vanuit dit toekomstprofiel straalt een eenduidig verhaal uit naar de regionale en lokale partners. Waar staan we voor? Zo weten onze samenwerkingspartners wat ze aan ons hebben. Een cultuur van stabiliteit en vertrouwen is waar we voor gaan als raad, bestuur en organisatie.
Buren gaat voor bruisende kernen met een groeiprofiel en eigen identiteit. Dit vraagt om scherpe keuzes wat we waar gaan realiseren en bouwen in de toekomst en hoe we zorgen voor een passend voorzieningenniveau.
Zorgen voor elkaar is een opgave die terugkomt binnen het sociaal domein, het onderwijs en het kerngericht werken. Samen kijken en bepalen we wat er nodig is voor een sociaal en veilig klimaat in Buren. Het sociaal domein heeft te maken met financiële tekorten op het gebied van Wmo en Jeugdzorg. We gaan maatregelen treffen om de kosten te verminderen. We versterken het sociaal team en geven uitvoering aan toetsing en kwaliteitscontrole. Ook monitoren we de verwijzingen van huisartsen en de wijze waarop zorgaanbieders daaraan invulling. Tenslotte versterken we het contractmanagement naar grote zorgaanbieders.
Binnen de gemeente past een kleinschalige en duurzame economie. Hierbij kijken we onder andere naar een circulaire economie waarin iedereen meedoet. Dit sluit aan bij onze opgave om in te zetten op duurzaamheid en klimaat; zeker gezien het rapport van IPCC. De noodzaak is hoog en urgent om in onze gemeente en in de regio in te zetten op een duurzame en klimaatbestendige gemeente. Dit doen we door schone energie op te wekken en het besparen van energie te stimuleren. Ook willen we zorgen dat de gemeente in 2050 klimaatbestendig is ingericht en zo klaar is voor de veranderende weersomstandigheden
Binnen onze lokale en regionale opgaven is het gebleken dat we moeten woekeren met onze ruimte. Buren is een gemeente met een groot oppervlakte en verschillende opgaven – van woningbouw tot de energietransitie, van economie tot leefbaarheid - strijden om die ruimte. Mogelijkheden tot meervoudig ruimtegebruik zouden dan ook een standaard afwegingscriterium moeten zijn binnen het maken van beleidskeuzes. Binnen de omgevingsvisie zetten we in op het mengen van functies. We wijzen naast gebieden met een specifieke functie zoals landbouw, ook multifunctionele zones aan; zo anticiperen we op het woekeren met ruimte.
We zijn een lerende organisatie die de omslag wil maken naar de gemeente van de toekomst. Digitalisering heeft een vlucht genomen door de corona crisis en de decentralisaties zorgen voor de ontwikkeling van opgavegericht werken en een hernieuwde focus op samenwerking in de regio en lokaal. Als college hebben we de ambitie om daar waar mogelijk het uitvoeringsprogramma van het coalitieakkoord zo goed en compleet mogelijk af te ronden. We gaan doen waar we goed in zijn en versterken daar waar we dat nodig hebben. Wij zien uit naar het debat met uw raad en vertrouwen erop dat u, binnen de geschetste onzekerheden, een goede koers uit zult zetten.
College van Burgemeester en Wethouders
Maurik, 2021
M. van Dalen Msc J.P.M. Meiers Msc
de secretaris de burgemeester